Karlizm

Karlizm
Bóg, Ojczyzna, Prawa Lokalne, Król
Informacje
Rodzaj	Autorytarne Centrum
Wpływy	Konserwatyzm klasyczny Federalizm Reakcjonizm Integralizm Katolicyzm Monarchia absolutna
Głowni Ideologowie	Don Carlos V
Pozostałe informacje
Muzyka	Marcha de Oriamendi

Karlizm to ideologia hiszpańska, która odwołuje się do odtworzenia tradycyjnej Hiszpanii.

Historia

Hiszpania

Gdy Napoleon I skapitulował podczas wojny partyzantckiej w Hiszpanii, wstąpił na tron Ferdynard VII. Próbował on rządzić w sposobie absolutycznym, jednakże podpisano w 1820 r. liberalną konstytucję, która wznosiła inkwizycję i zwołała Kortezy. W 1822 r., Partia Progresywna uzyskała najwięcej poparcia w Kortezach. Niemogli oni zrealizować początkowych założeń liberalistów. Trzy lata po uchwaleniu konstytucji, francuzi pod panowaniem Ludwika XVIII napadli na Hiszpanię, przywracając konstytucję. Przeciwstawiali się temu liberaliści i konserwatyczni katolicy.

Gdy konflikt pomiędzy liberalistami i absolutystami się narastał, powstała radykalna grupa Apostólicos, kontrolowana przez Ferdynarda VII, która nawoływała do przywrócenia inkwizycji. Ta grupa była początkiem karlizmu. Liberaliści stali się bardziej radykalni, pojawiła się u nich antyklerykalizm. Przed konfliktem, Ferdynard VII był chory na podagrę, domagał się następcy (nie miał syna). Apostólicos dostrzegali Carlosa, jako następcę tronu. Na tron zasiadł Carlos. Ferdynard wyznaczył jedyną córkę, Izabellę II na tron w ramach sankcji pragmatycznej. Po śmierci Ferdynarda VII rozstrzygała się wojna domowa, pomiędzy absolutystami, a liberalistami.

W 5 października 1833 rozpoczęła się I wojna karlistowska w trzech prowincjach baskijskich, póżniej się to rozpowszechniała się na inne rejony. Nawet karlistom udało się założyć własne dominium na północy. Celem tej wojny była obrona kościoła, oraz przejęcie władzy. Liberaliści, wówczas zwani jako "Cristinos", lub "Isabelinos" dążyli do podziału państwa i kościoła. W 1834 Maria Cristina ogłosiła monarchię konstytucyjną, która miała pragnąć niezależne obszary peryfrecyjne. Po stronie Carlosa stanęły Nawarra, Aragonia, Katalonia, terytoria wiejskie Kraju Basków i część Starej Kastylii. Liberałowie grozili, że zmienią ustrój z federalizmu na państwo scentralizowane. W roku 1835, regent zakazał Towarzystwa Jezusowego, oraz palono klasztory (w tym duchowieństwa). W 1837 roku Karliści dotarli już do okolic Madrytu, jednakże jej nie zdobyli. Gdy oba frakcje były wyczerpane, generałowie Rafael Maroto ze strony karlistów i Baldomero Espartero ze strony Cristinos podpisali zawieszenie broni 31 sierpnia 1839 r. Don Carlos został wygnany do zamku Bourges 15 września 1840 r. pod nadzorem Maroto, aż do 1845 r., kiedy zrzekł się tronu. Również wygnano generała Cabery do Francji 15 lipca 1840 r. Dominowali wówczas liberałowie, jednakże nie oznaczało wygranej. W 1841 r. Baldomero Espartero wygnał Królową Matkę, można wtedy uznać za wygraną liberałów.

Karliści zbliżali się w 1845 r. do planu małżeństwa Carlosem VI z Izabellą. Plany się nie powiodły, ponieważ Ludwik Filip z Francji chciał pomóc jednym z jego synów zasiąć tron hiszpański. Izabella miała się poślubić z Franciszkiem de Asís Burbon. Karliści się wkruzyli, więc wojna Matinerów (zwana jako II wojna karlistowska) rozpoczęła się w 1847 r. Nazwa się wzięła od karlistów. Generałem karlistów został Ramón Cabrera y Griñó. W kwietniu 1849 r. ciężkoranny Cabrera uciekł do Francji.

Podczas wojny hiszpańsko-marokańskiej w kwietniu 1860 r., Carlos VI wykorzystał okazję i wylądował w Sant Carles de la Rapita, niedaleko Tortosy. Plany zostały pokrzyżowane, ponieważ niewielu się tam pojawiło. Jego towarzysz Ortega został zastrzelony, po aresztcie Carlosa VI. Po jego abdykacji, na tron zasiadł liberalny brat Juan III Carlos. Juan musiał abdykować na rzecz Carlosa VII w 1868 r.

W wrześniu 1868 r. Izabella II została usunięta z tronu w zamachu stanu Revolución gloriosa przez Juana Prima, za zbyt ufania karlistom. Kwestia następcy doprowadziła do wojny francusko-pruskiej w 1870 r. Kandydatem na tron został Leopold von Hohenzollern, jednakże Francja się przeciwstawiała się temu. Ostatecznie na tron trafił Amadeusz I Sabaudzki. Uznał on, że Hiszpania sprawia mu wielkie trudności, więc póżniej zabdykował. Po abdykacji powstała I Republika Hiszpańska, która została proklamowana 11 lutego 1873 r. Karliści uformowały się w partie konserwatywną. Podczas wyborów w 1872 r., karliści stracili większość poparcia. 14 kwietnia 1872 r. wezwał wszystkich do powstania. Dzień póżniej, Carlos VII skierował manifest do swoich zwolenników. W ten sposób rozpoczęła się III wojna karlistowska. Karliści zaczęli w Nawarrze i Kraju Basków. Miasta na tym zyskały okazję, więc ogłaszali sobie niepodległość. 4 maja 1872 r. rozpoczęła się pierwsza wielka bitwa w Nawarrze, kiedy wojska dowodzonę przez Domingo Morionesa pokonywali karlistów z Oroquieta. Baskijscy karliści złożyli broń. Gdy zdobyli Katalonię, zaczęli również wznawiać karliści z Kraju Basków i Nawarry. Armia karlistów do 1873 r. liczyła 50 000 ludzi. Karliści dzielnie walczyli tam, aż zabrakło im wyposażenia i znajomości oblegania miast. Forteca w Bilbao była broniona przez 6 miesięcy, aż gdy zdobyli je wojska republikańskie. Po zdobyciu Bilbao przez republikanów, Pampeluna, stolica Nawarry została zamknięta dla karlistów w 1875 r. W lutym 1876 r. doszło do intronizacji Alfonsa XII, którą pod jego rządami wygrali bitwę pod Trevino (7 lipca 1875) i Montejurra (17 lipca 1875). Po wygranej republikanów w Montejurra, republikanie zdobyli 2 dni póżniej Estellę, tam gdzie była siedziba karlistów. Pokonali tam Carlosa VII, który on uciekł do Francji. Karliści skapitulowali 25 lutego 1876 r.

Podczas rządów Alfonsa XII karliści nadal istnieli, tylko że już angażowali się pokojowo. Póżniej z wolontariatu stała się partią polityczną o nazwie Komunia Tradycjonalistyczna. Po 1888 roku, kiedy wydano "Manifest z Burgos" jako główną podstawę karlizmu. Do 1936 r. istniały setki domów spotkań karlistów, zwane jako "circulos". Istniała również organizacja młodzieżowa „Margaritas”, oraz wydział młodzieżowy „Pelayos”. W tamtym okresie istniała gazeta „La Esperanza”. Po rozłamie, karliści nie mieli wysokiego poparcia w parlamencie. Podczas I wojny światowej, Don Jaime miał areszt domowy w Austrii, bez możliwości kontaktu z partią. Don Jaime był profrancuski, więc dlatego utrzymywano w Austrii. Po III wojnie karlistowskiej, ograniczali się tylko do Nawarry. Karliści uczestniczały w Tragicznym Tygodniu.

Po wydaleniu króla Alfonsa XII, Partia Legitymistyczna i Comunión Tradicionalista utworzyły koalicję, zwaną jako Tradicionalistas y Renovación Española, jednakże ten pakt nie istniał długo, został rozwiązany przez Dona Alfonso Carlos, wujka Don Jaime. Karliści szkolili wojska w Nawarrze, tam jak inne organizacje anarchistyczne, oraz falangiści. W okresie II Republiki Hiszpańskiej (1931 - 1936) były liczne ataki na kościoły, palono klasztory. Manuel Azana nawet popierał takie zachowanie. Karliści, żeby kościoły nie były palone, popierali José Sanjurjo.

W czasie hiszpańskiej wojny domowej, byli po stronie Francisco Franco. Karliści walczyli o „przywrócenie starego (świata) za pomocą karabinu maszynowego i mszału”. Póżniej pojawiły się kłopoty: Manuel Fal Conde wyemigrował do Portugalii, a Francisco Franco został wygnany z Hiszpanii. Wkurzeni karliści, za złe taktowanie swojego przywódcy, nawiązywali kontakty z falangistami. Zaproponowano Manuela Fal Conde o zjednoczenie tych stron, jednakże karliści twierdzili, że Falanga zasadniczo zamierzała wchłonąć ruch karlisto-tradycjonalistyczny, więc ostatecznie odrzucili fuzję. W końcu Francisco Franco nadał faszystom jednego swojego kierunku. Don Javier zaprotestował przeciwko temu połączeniowi.

Po śmierci Alfonsa Carlosa, Alfons XIII wyemigrował do Rzymu, co w teorii mogło zlikwidować spory między hiszpańskimi Burbonami. Alfonso Carlos, ostatni przedstawiciel karlistowskiej rodziny Burbonów, na krótko przed śmiercią, wyznaczył księcia Francisco Javiera de Borbón-Parma na regencję. Po decyzji o przywróceniu monarchii po śmierci Francisco Franco w 1947 roku, Francisco Javier publicznie ogłosił swoje roszczenia do hiszpańskiego tronu jako Javier I w 1952 roku, ustanawiając drugą dynastię karlistów Borbón-Parma. Kiedy Juan Carlos przyjechał do Aten w 1962 roku, Franco zaprosił na spotkanie z Carlosem-Hugo, który obecnie mieszka w Madrycie, a następnie poinformował hrabiego Barcelony, że ma teraz na myśli innego kandydata. Jednak w tych latach Carlos-Hugo zaczął dystansować się od Franco i zaatakować Juana Carlosa jako swoją rzekomą marionetkę, charakteryzując go jako liberała, centralistę i sługę kapitalizmu. W 1964 roku Carlos Hugo poślubił księżniczkę Irenę, księżniczkę Holandii. Carlos Hugo poszedł bardziej na lewo, niż Franco, oraz jego ojciec. W referendum w sprawie reformy konstytucyjnej z 1966 r., Francisco Javier wezwał swoich zwolenników do głosowania „tak”. Francisco Javier popierał również Separatyzm baskijski i kataloński.

Po 1975 roku, powstało skrajnie lewicowe ugrupowanie Partido Carlista, która póżniej brała udział w tworzeniu Zjednoczonej Lewicy. Wszystko to doprowadziło do nieodwracalnego rozłamu w ruchu karlistowskim, który od początku odpowiadał za konserwatycznym katolicyzmem. Przywódcy ruchu karlistów poprosili Carlosa-Hugo o zaangażowanie się w ich tradycjonalistyczną linię. Kiedy Carlos-Hugo nie odpowiedział, ogłosili, że stracił prawo do przywództwa, jednak Carlos-Hugo zaprzeczył, że zrzekł się jakiegokolwiek prawa. Ruch został oficjalnie podzielony na Partido Carlista Carlos-Hugos i różne grupy tradycjonalistyczne kierowane przez jego brata Sixto, które zjednoczyły się pod jego rządami w 1986 roku, tworząc skrajnie prawicową Comunión Tradicionalista Carlista (CTC). Konflikty pomiędzy ugrupowanianiami były tak napięte, że tradycjonalistyczni karliści związani z Sixto, rzekomo wspierani przez antykomunistyczne włoskie kręgi wojskowe, zostali powiązani z zamachem bombowym na spotkanie PC w maju 1976 r.: lewicowa pielgrzymka karlistów w Montejurra (Nawarra), na którą zaproszono także około 20 partii i organizacji lewicowych, zamordowano dwóch zwolenników Partido Carlista, a wielu innych zostało rannych. Za morderstwami kryły się wyraźnie prawicowe siły frankistowskie w ramach Guardia Civil oraz akcja tajnych służb „Operación Reconquista”, którą kierowali ówczesny minister spraw wewnętrznych Manuel Fraga i premier, który wspierał Carlos Arias Navarro. W następnym roku Sixto Enrique de Borbón-Parma wyraźnie ogłosił przywództwo ruchu karlistów i ogłosił się prawowitym pretendentem. Obaj pretendenci odnieśli się do swojego ojca, który zmarł 7 maja 1977 r. Tło jest niejasne. W manifeście z 4 marca 1977 r. Francisco Javier (rzekomo za namową Sixto) potępił coraz bardziej lewicową politykę Carlosa-Hugo, podczas gdy w artykule napisanym trzy dni później trzymał się Carlosa-Hugo jako spadkobiercę, również w odniesieniu do do roszczenia do tronu. W międzyczasie Carlos-Hugo przywiózł ojca ze szpitala i zabrał go do siebie. Matka obu pretendentów stała po stronie Sixto, posuwając się tak daleko, że wykluczyła Carlosa-Hugo z jej własnego pogrzebu w 1984 roku. Karlistowie pozostali ruchem o silnych zwolennikach aż do lat 60. XX wieku. Jednak już pierwsze wolne wybory w 1977 r. pokazały, że karliści stracili w ciągu zaledwie dekady polityczne znaczenie w wyniku ich paraliżu spowodowanego nieporozumieniem. W 1980 Carlos-Hugo wycofał się z polityki i zrezygnował z Partido Carlista , ale nie zrzekając się swoich roszczeń do tronu. W 2000 r. nastąpiło pewne odrodzenie PC, które wygrało 10 rad lokalnych w wyborach samorządowych w 2003 r. w Nawarrze. W 2005 roku, na kongresie federalnym w Tolosie , PC po raz kolejny zobowiązała się do regionalnego samostanowienia i wystąpiła przeciwko konstytucji europejskiej .

Symbolika

Flaga karlistów

Flaga karlizmu to flaga Imperium Hiszpańskiego. Dokładnie to czerwony burgundzki krzyż św. Andrzeja. Flagi można też znaleźć w niektórych po Hiszpańskich koloniach.

Sposób rysowania

1. Narysuj kulkę z oczkami
2. Zrób czerwony burgundzki krzyż św. Andrzeja w kulce
3. Dorysuj czerwony beret i złoty sznurek (nieobowiązkowe)

Relacje

Przyjaźń

• Jakobityzm - Jesteś angielską wersją mnie. To na plus.

Neutralność

• Nazizm - Współpraca podczas wojny jest w porządku, tylko że trochę tak nie miało wyglądać.
• Arystokracja - Ja bym was przywrócił, ale teraz to już nie ma znaczenia.
• Frankizm - Przekazałeś moje pokolenie, ale chciałeś zjednoczyć mnie z falangistą przymusowo!

Wrogość

• Karlizm - Ukradłeś moją nazwę, ty brazylijczyku!
• Monarchia konstytucyjna - Przez ciebie musiałem rozpoczynać wojny karlistowskie!
• Republikanizm - Pamiętam tą wojnę, ciebie wtedy pokonałem.
• Karlizm euskadyjski - Fałszywy karlista.
• Laicyzm - Chciałbym spowrotem czasy średniowiecza, niż to.
• Falangizm - Mimo, iż współpracowaliśmy ze sobą, to i tak wasze podglądy to dosłownie przeciwieństwo mnie.

Źródła

Wikipedia

• Karlizm

Osoby

• Karol Burbon
• Ksawery Parmeński

Partie

• Komunia Tradycjonalistyczna (en)

Wideo

• Karlizm, historia i doktryna od Na prawo